De ene na de andere streamingdienst komt op de markt. Voor elk wat wils, maar wat als ieder gezinslid per se een ander abonnement wil? 

interview voor Dagblad Trouw – december 2023

“De ene dochter wil Netflix, de ander Disney+, mijn man Ziggo Sportzenders”, somt een moeder op. Ze is de enige kostwinner in huis en wat haar betreft is een abonnement op audio-streamingdienst Spotify meer dan genoeg. “Maar nu krijg ik naar m’n hoofd dat ik alleen aan mezelf denk.” Haar dochters (9 en 12) klagen dat ze op school niet kunnen meepraten en vinden dat ze ‘ook gewoon moeten kunnen relaxen’. 

Moeder komt er niet uit. “Moet ik elke maand van abonnement gaan wisselen? Mijn poot stijf houden? Of laat ik ze meebetalen? Ze krijgen zakgeld.” In theorie zou ze al die verschillende abonnementen wel kunnen betalen. “Maar het druist zo in tegen wat ik liever met dat geld zou doen als gezin.”

Overleg eerst als ouders, voor je met je kinderen gaat praten, adviseert zakgeldexpert Annelou van Noort. Vinden ze dat de kinderen een streaming-abonnement zouden mogen? Of twee? “Bekijk daarna samen de familie-uitgaven eens. Waaraan geven ze nu geld uit?”

Wanneer de ouders zelf dat overzicht hebben en weten wat ze willen en kunnen, is het tijd om met de kinderen om tafel te gaan voor een ‘geldgesprek’, zegt Van Noort. “Laat ze maar eens opschrijven welke diensten ze allemaal zouden willen en wat dat per maand en paar jaar kost. Dat leidt ongetwijfeld tot een indrukwekkend bedrag, zeker als je ze laat uitrekenen hoeveel weken ze daarvoor hun zakgeld moeten sparen.” Dat is een leermoment, zegt Van Noort. Je wilt bij je kinderen bewustzijn creëren dat geld uitgeven gaat over keuzes maken. 

Overigens is ze er geen voorstander van om jonge kinderen daadwerkelijk te laten meebetalen van hun zakgeld. “Zakgeld is bedoeld om te oefenen met keuzes maken en het bedrag is nog laag op jonge leeftijd. Bovendien is het lastig met het leeftijdsverschil tussen de zussen en de afspraken die er al zijn over wat de kinderen van hun zakgeld moeten betalen.”

Als duidelijk is wat hun streaming-wensen kosten, laat de kinderen dan nadenken over hoe zo’n abonnement betaald zou kunnen worden, adviseert Van Noort. Zijn er spulletjes die ze kunnen verkopen? Klusjes die ze kunnen doen als wederdienst? Zijn er gezinsuitgaven waarop kan worden bespaard? “Misschien kunnen je kinderen hun wekelijkse ijsje wel missen of willen ze elke drie maanden wisselen van abonnement. Luister naar elkaar en maak samen keuzes. Als de kinderen er zelf echt niet uitkomen, dan kies je natuurlijk als ouder. “Maar leef je in in je kind”, drukt Van Noort deze moeder op het hart. “Toon begrip vóór je uitlegt dat niet alles kan.”

Budgetcoach en schuldhulpverlener Andrea ter Veld van de Geldacademie heeft zelf ook wel begrip voor de wensen van deze (bijna) tieners. “Ik begrijp hen wel. Spotify is echt iets anders dan Netflix. Voor hun generatie voelt zoiets niet als luxegoed, maar als basisgegeven, zoals er ook in elk huishouden tegenwoordig internet is. Daarbij is mee willen doen met de groep op die leeftijd een legitieme reden.”

Volgens Ter Veld gaan dit soort gelddiscussies vaak ook over hoe mensen met elkaar omgaan. “Neemt deze moeder als alleenverdiener ook in haar eentje alle financiële beslissingen?”, vraagt ze zich af. “Ik kan me voorstellen dat moeders argument dat zij de kost verdient weerstand oproept bij de andere gezinsleden. Dat geeft namelijk niet het alleenrecht op het huishoudgeld.”

Natuurlijk begrijpt ze best dat moeder andere wensen kan hebben dan een waslijst aan streaming-abonnementen. “Heeft ze die besproken met haar partner en kinderen? Worden die wensen onderling gedeeld?” De vakantie is een mooi moment voor dit gesprek, zegt zij. Nu betalen vrijwel altijd digitaal en automatisch gaat is het best lastig voor kinderen om begrip te krijgen van geldzaken. “Dit is een mooie aanleiding om gezamenlijk te bekijken: waaraan geven we als gezin eigenlijk ons geld uit? Welke abonnementen en lidmaatschappen hebben we en wat kosten die?” Je hoeft je kinderen niet bij alle ins en outs van je financiële situatie te betrekken, maar dit stukje kan een mooie les bieden, zegt Ter Veld. 

Net als Van Noort oppert zij om de kinderen te laten nadenken over creatieve oplossingen. “Daag ze bijvoorbeeld uit om kortingsacties te vinden en laat je verrassen door hun ideeën. Misschien komen jullie erop uit dat er alleen in de winter gestreamd wordt.” Van een maandelijkse abonnementswissel is ze evenwel geen voorstander. “Daar zou ik niet aan beginnen, dat vergeet je op te zeggen.”

Artikel Trouw – december 2023