Jongeren en schulden

Het is geen lekkere combi. Jongeren en schulden. Maar het is wel de werkelijkheid. Ik ben er ingedoken om te ontdekken over welke schulden we het hebben en vooral ook hoe het komt.

Over welke schulden hebben we het?

Bij schulden hebben we het niet over het lenen van bedragen bij familie en/of vrienden. Natuurlijk is dit ook een schuld. Maar in de cijfers die worden gebruikt wordt gesproken over een schuld, als je een organisatie of bedrijf moet (terug)betalen (= formele schuld).

De 4 grootste vormen van schulden

Met welke schulden hebben jongeren nu te maken:

1. Studiefinanciering
   Door het nieuwe stelsel van studiefinanciering (start 2015) zijn de schulden enorm opgelopen. De basisbeurs is vervallen en studiefinanciering is een lening geworden die binnen 35 jaar moet worden terugbetaald. Meer lezen over studiefinanciering? Dossier studiefinanciering
2. Rood stand
   Zodra jongeren 18 jaar worden veranderd de bankrekening. Dit gebeurt automatisch dus behalve een naamsverandering voelt het niet anders. Alleen bij veel bankrekeningen is rood staan dan opeens een optie. Werd je bij jeugdrekening nog beschermd met op = op, bij studentenrekeningen of jongerenrekeningen is deze bescherming er niet meer.
3. Zorgverzekering
   Nog iets dat verandert als je 18 jaar wordt. Je bent verplicht voor een eigen zorgverzekering te zorgen. Was je tot 18 jaar nog automatisch en gratis meeverzekerd bij je ouders, vanaf 18 jaar moet je het zelf betalen. En fysio- of tandartsrekeningen kunnen enorme kostenposten zijn. Meer lezen over zorgverzekering? Dossier zorgverzekering.
4. Mobiele telefoon abonnementen
   Tegenwoordig is wifi op heel veel plaatsen en plekken gratis. Dus meer verbruiken dan je data abonnement komt veel minder voor dan een aantal jaren geleden. Maar het abonnement blijft wel een maandelijkse kostenpost waar je aan vast zit.

Waarom maken jongeren schulden?

Uit het Nibud studentenonderzoek komen een aantal oorzaken naar voren:

• Jongeren zijn impulsief. Ze hebben meer verleidingen (dit gedeelte van de hersenen is al wel ontwikkeld) maar kunnen het nog niet onder controle houden (dit gedeelte van de hersenen is nog niet ontwikkeld).
• Sociale druk onder jongeren wordt als hoog ervaren. Ze vinden het moeilijk om nee te zeggen. Hierdoor geef ze snel meer geld uit (kleding, mobiel, uitgaan) dan ze eigenlijk willen.

Jongeren kunnen daarnaast nog niet inschatten wat een schuld voor consequenties heeft op de lange termijn. Ze leven en genieten nu en ontdekken later pas welke gevolgen een schuld heeft. En bij een studieschuld zijn deze consequenties nu ook nog niet volledig in te schatten, omdat je niet weet of in 35 jaar tijd de rente wordt verhoogd.

Hoe kunnen ouders helpen?

Bovenstaande informatie en gegevens zijn allemaal feiten. Hier lopen jongeren tegenaan. En daar kunnen we wat van vinden, maar daar helpen we niemand verder mee. Ik persoonlijk kijk liever naar waar we bij kunnen helpen. En dat kan heel concreet door aandacht te besteden aan het onderwerp. Dat kan voorlichting op scholen, door gemeentes en banken. Maar begin vooral thuis.

Praat, klets, ontdek en leer

Is jouw kind 17 jaar? Ga met elkaar in gesprek. Kijk naar alle onderwerpen (en dat zijn er stiekem best veel) die op het pad van jouw kind komen. Denk aan: tijdig DigiD aanvragen, zorgverzekering uitzoeken, zorgtoeslag aanvragen, voorwaarden van de nieuwe bankrekening, teruggave inkomstenbelasting, studiefinanciering aanvragen of in beeld krijgen, eventueel zelf alimentatie ontvangen. Maar ook het in beeld brengen van spaardoelen. Waar wil jouw kind voor sparen, wat staat er op het verlanglijstje. Denk aan rijbewijs (en eventueel scooter of auto), schoolreizen of vakanties, op jezelf wonen.

Doe het echt samen

En hoe moeilijk ook, maar doe dit uitzoekwerk, de aanvragen en het bijhouden van de papieren echt samen. Ik ben ook zo’n moeder die het geen enkel probleem vind om even tussendoor alles te regelen. Met liefde en plezier zelfs. Maar heel eerlijk, daar help ik mijn kinderen helemaal niet mee. Ja, wel praktisch, maar inhoudelijk natuurlijk niet. Pak het samen aan, zodat het ook echt de keuzes van jouw kind worden.

Maak het gezellig

En ja kletsen over geld, is best nog een taboe. Zowel tussen partners, tussen vrienden en ook tussen ouders en kind. Maar jeetje, we willen van nature onze kinderen zo graag beschermen. En daar doen we stiekem heel veel voor. Daar valt beschermen tegen schulden toch ook onder?

En weet je wat echt helpt? Maak de gesprekken gezellig. Zorgen voor een lekkere kop thee, koffie en iets lekkers. Maar ook een rustige plek om te kletsen, fijne stoelen, ontspannen muziekje en een opgeruimde omgeving. Of pak het heel anders aan en maak een wandeling door het bos of fiets naar de lekkerste ijssalon in de omgeving. Positieve randvoorwaarden helpen echt. Geloof mij.